STAAL J & K KOFFIJBERG (2008) Kwartels met de Spaanse slag: populatie-dynamiek van Kwartels nader geanalyseerd.. LIMOSA 81 (3): 98-101.
Kwartels Coturnix coturnix coturnix staan bekend als opportunistische
broedvogels en houden er een broedstrategie
op na die er op is gericht omin korte tijd grote aantallen jongen
te produceren (Puigcerver et al. 1992, Guyomarc'h et al.
1998). Dat gedrag leidt tot grote aantalsfluctuaties, die ook
in Nederland goed zichtbaar zijn door een in sommige jaren
invasieachtig voorkomen (Bijlsma et al. 2001, SOVON 2002;
figuur 1). De oorzaken van die fluctuaties zijn niet altijd even
duidelijk. Plaatselijk spelen soms veranderingen in teeltplannen
een rol (voorkeur voor zomergranen, recent braakgelegde
percelen en extensief grasland, van 't Hoff 1991, Koffijberg
1991, Ouweneel & Strucker 1998). Op Europese schaal
zijn waarschijnlijk vooral de omstandigheden in de bolwerken
rond deMiddellandse Zee bepalend, waar pieken en dalen
in broedsucces en vooral variatie in terreinomstandigheden
(vroege oogst en ongeschikt raken van de vegetatie bij
droogte) kunnen leiden tot sterke aantalsschommelingen
en grootschalige verplaatsingen naar alternatieve broedgebieden
(Guyomarc'h et al. 1998, Puigcerver et al. 1999). Zulke
verplaatsingen zouden de sterke aantalsschommelingen in
Nederland en de late aankomst in sommige jaren kunnen
verklaren. Over de mate van uitwisseling tussen Kwartels uit
hetMiddellandse Zeegebied en noordelijker gelegen broedgebieden
is echter weinig bekend.
Als onderdeel van een omvangrijk onderzoeksproject dat
sinds 2005 in Spanje, Portugal, Marokko en Frankrijk loopt
werden in juni 2008 door een Nederlands-Spaans team
Kwartels gevangen en onderzocht in grootschalige akkergebieden
in het Groningse Oldambt en de Drentse Veenkoloniën.
In de vier eerstgenoemde landen wordt al geruime
tijd onderzoek verricht aan Kwartels, die rond de Middellandse
Zee intensief worden bejaagd en waar ook op grote
schaal Japanse Kwartels Coturnix coturnix japonica worden
uitgezet voor de jacht. Doel van het onderzoek is het ontrafelen
van de complexe broedstrategie van Kwartels, de genetische
en morfologische populatiestructuur en de effecten
van hybridisatiemet Japanse Kwartels (Rodrigo-Rueda et
al. 1997, RodrÃguez-Teijeiro et al. 2003, 2006, Puigcerver et al. 2007). Nederlandse Kwartels zijn in deze context vooral interessant
omdat ze aan de noordwestgrens van het Europese
areaal broeden.
[pdf alleen voor leden] [english summary]
|