Foto: Peter Teune
Limosa Zoek Afleveringen Abonnementen Redactie Instructies NOU Home English

Limosa artikel samenvatting      

[vorige]

[volgende]

OVERDIJK O (2004) De Lepelaar als ambassadeur voor bescherming van internationale trekroutes. LIMOSA 77 (2): 93-100.

Als symbool van de bescherming van vogels in Nederland staan Lepelaars bij veel vogelaars en natuurbeschermers hoog in het vaandel. In de afgelopen jaren is het de soort als broedvogel voor de wind gegaan en zijn vanuit ons land nieuwe broedgebieden gekoloniseerd. Bescherming van Lepelaars houdt echter niet op bij de broedplaatsen. De soort is kwetsbaar voor veranderingen in gebieden die tijdens de trek naar Afrika worden aangedaan. Inmiddels zijn door een uitgebreid ringprogramma veel gegevens beschikbaar gekomen over de gebieden die voor trekkende Lepelaars van belang zijn.

Als enige land in Noordwest-Europa herbergt Nederland een grotere broedpopulatie Lepelaars Platalea leucorodia. Eeuwenlang stond die positie sterk onder druk. Kolonies verdwenen door inpolderingen, nesten werden massaal door eierrapers leeggeroofd, de vogels en hun voedselaanbod leden onder chemische waterverontreiniging, en meer recent zorgde predatie door Vossen Vulpes vulpes voor leegloop van een aantal kolonies (van der Hut 1992, Bijlsma et al. 2001). Ondanks al die tegenslag gaat het Lepelaars tegenwoordig voor de wind (Voslamber 1994, Schutte & den Boer 1999, Overdijk 1999, 2002). Verbetering van de waterkwaliteit en een effectieve bescherming van broedplaatsen en voedselgebieden vormden de basis voor de huidige populatietoename. De drempel voor een duurzame populatie (1000 paren), die in het Soortbeschermingsplan Lepelaar werd beoogd voor het jaar 2010, werd al in 1997 gehaald. Vooral de populatie in het Waddengebied groeide spectaculair (Overdijk 2002). Inmiddels zijn vanuit ons land ook het Duitse en Deense Waddengebied gekoloniseerd (Dijksen et al. 2004, Overdijk 2004). Daarnaast zijn van oorsprong Nederlandse Lepelaars broedend in Frankrijk aangetroffen (Werkgroep Lepelaar).
      Een succesvolle bescherming van een langeafstandstrekker als de Lepelaar houdt echter niet op bij onze landsgrenzen. Om de gebieden in kaart te brengen die de vogels aandoen op de trek naar Afrika zijn sinds 1982 door de Werkgroep Lepelaar een groeiend aantal Nederlandse Lepelaars van individueel herkenbare kleurringen voorzien. Dankzij het opvallende uiterlijk en het foerageergedrag van de vogels zijn deze kleurringen op grote afstand met behulp van een telescoop af te lezen. Inmiddels is er een schat aan informatie verzameld en kan bijvoorbeeld gevoegelijk worden weerlegd dat Lepelaars in de Nijldelta overwinteren, zoals nog werd verondersteld door Van Zinderen Bakker (1942) in een boek over het Naardermeer. Dit artikel geeft een overzicht van verschillende aspecten van de trek en de populatiedynamiek van Lepelaars die in de afgelopen jaren in Europa en Afrika zijn onderzocht. Daarnaast wordt ook ingegaan op de in MauretaniĆ« broedende ondersoort P.l. balsaci. Lepelaar Platalea leucorodia

[gratis pdf] [english summary]



limosa 77.2 2004
[volledige inhoud van deze LIMOSA]


webmaster