BULT H (2002) Nachtzwaluwen Caprimulgus europaeus onder de rook van Antwerpen. LIMOSA 75 (3): 91-102.

Pas in het midden van de jaren zestig werd op de Brabantse Wal een populatie Nachtzwaluwen ontdekt. Op zich niet zo verwonderlijk want de streek werd toendertijd nauwelijks door vogelaars bezocht. Verrassend was wel dat het om een bloeiende populatie ging, nota bene onder de dikke rook van de sterk uitdijende Antwerpse petrochemische industrie. Het gaat nog crescendo met de Nachtzwaluw op de Brabantse Wal; zelfs regelmatig gebruikte handgranaatbanen zijn bezet. Maar voor hoe lang? De aanvoer van meststoffen en zuren door de lucht stopt niet, en de expansie van de grasmat gaat voort.

Sinds 1950 dalen de West-Europese populaties van de Nachtzwaluw schrikbarend. Atlantisering van het klimaat, een negatieve beïnvloeding van geschikte broedgebieden door de mens en afname van grote insecten werden als mogelijke oorzaken gepostuleerd (Morris et al. 1994, Maréchal 1989a). In een themanummer over de Nederlandse situatie (Vogeljaar 37 (1989) 6) komt de Brabantse Wal nauwelijks aan bod. Daar huist een flinke populatie onder de rook van Antwerpen, die sinds 1978 door middel van territoriumkartering wordt gevolgd. De resultaten worden hier besproken. Al snel na de aanvang van de karteringen bleken onduidelijkheden te bestaan over de onderzoeksmethode: wel (Bijlsma 1989, van Dijk & Hustings 1996) of geen (van Dijk 1989) cassetterecorder gebruiken, roep meetellen (Bijlsma 1989, van Dijk & Hustings 1996) of niet (Lensink et al. 1989, Jansen 1995), meeste succes bij heldere (Jansen 1995) of bewolkte (Bijlsma 1989) hemel? Omdat de inventarisatietechniek een enorme invloed heeft op het aantal territoria dat wordt opgespoord, wordt deze wat uitvoeriger besproken.

[gratis pdf] [english summary]